Hôm 2/4 theo giờ Mỹ (sáng sớm ngày 3/4 theo giờ Nhật), Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp dụng mức thuế cơ bản 10% đối với tất cả các đối tác thương mại từ ngày 5/4. Đồng thời, áp thuế cao hơn áp dụng với khoảng 60 quốc gia từ ngày 9/4. Mức thuế đối ứng với Nhật Bản được ấn định ở mức 24%.
Ngay sau thông báo của Nhà Trắng, Văn phòng Nội các Nhật Bản đã tổ chức họp báo. “Tôi bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc. Nhật Bản sẽ yêu cầu Hoa Kỳ xem xét lại chính sách này”, Chánh Văn phòng Nội Các Yoshimasa Hayashi nói. “Nhật Bản thực sự lo ngại về tính nhất quán giữa Hiệp định WTO (Tổ chức Thương mại Thế giới) và Hiệp định Thương mại Nhật Bản – Hoa Kỳ”.
Ông Yoshimasa Hayashi cho rằng chính sách thuế đối ứng của Mỹ có thể tác động lớn đến mối quan hệ kinh tế giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản, cũng như nền kinh tế toàn cầu và hoạt động thương mại đa phương giữa các nền kinh tế.
Khi được báo chí hỏi về việc Nhật Bản có áp dụng đòn thuế trả đũa đối với Hoa Kỳ hay không, Chánh Văn phòng Nội Các trả lời: “Tôi sẽ không tiết lộ chi tiết cụ thể, Chính phủ đang xem xét về các động thái tiếp theo”. Tuy nhiên, các công ty trong nước và các doanh nghiệp, tổ chức bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan của Mỹ, sẽ nhận được dịch vụ tư vấn và hỗ trợ tài chính từ Chính phủ Nhật Bản.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Muto Yoji cũng trả lời tại cuộc họp báo. Ông cho biết Nhật Bản sẽ mạnh mẽ đề nghị Hoa Kỳ miễn trừ cho Nhật khỏi chính sách thuế quan này.
Bộ trưởng tiết lộ đã có cuộc họp trực tuyến với người cùng cấp, là Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick ngay trước khi Tổng thống Mỹ công bố quyết định áp thuế. Phía Nhật Bản đã đưa ra yêu cầu miễn thuế quan cho nước này, bao gồm cả thuế đối với ô tô vốn sẽ có hiệu lực áp thuế 25%. “Tôi đã trình bày cụ thể rằng mức thuế này sẽ làm suy giảm năng lực đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Mỹ. Đồng thời sẽ gây tác động tiêu cực đến chính nền kinh tế Mỹ”. Ông Muto cam kết sẽ tiếp tục kiên trì đàm phán với Mỹ.
Ngoài ra Bộ sẽ nhanh chóng nghiên cứu chi tiết các biện pháp ứng phó, phân tích tác động của chính sách này đến các ngành sản xuất trong nước. Đồng thời sẽ thành lập một nhóm chuyên trách để nghiên cứu và phối hợp với bộ ngành nhằm đảm bảo hỗ trợ đầy đủ cho doanh nghiệp chịu ảnh hưởng.
Bộ trưởng nhận định việc dùng đòn trả đũa sẽ là tình huống khó khăn, Chính phủ phải cân nhắc thận trọng. Nhưng đây là lúc Nhật Bản cần nhìn nhận tỉnh táo, nhanh chóng và táo bạo đưa ra các quyết sách hiệu quả nhất có lợi cho nền kinh tế nước này.
